၁။ ရင္သားကင္ဆာဆိုတာ ဘာလဲ။

၁။ ရင္သားကင္ဆာဆိုတာ ဘာလဲ။

ရင္သားမွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာအက်ိတ္ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ခ်ိဳင္းမွာလည္း အက်ိတ္ေတြပ်ံ႕ႏွံ႕ေနပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ႏို႔သီးေခါင္းက ေသြးက်ပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ရင္သားအက်ိတ္အျဖစ္နဲ႔ လာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာေရာဂါေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုးက သားအိမ္၀ကင္ဆာျဖစ္ၿပီး၊ ဒုတိယအမ်ားဆံုးက ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ပါ တယ္။ ယခုေခတ္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ပြားသူမ်ားလာပါတယ္။ ျဖစ္စမွာရွက္လို႔ ဆရာ၀န္နဲ႔ မျပၾကဘဲ၊ ရင္သားကင္ဆာအဆင့္ (၁)၊ (၂)၊ (၃)၊ (၄)ဆိုၿပီး အဆင့္ေလးဆင့္ ရွိတဲ့အနက္ (၃) (သို႔) (၄) အဆင့္ ေလာက္ေရာက္မွ ဆရာ၀န္ႀကီးနဲ႕ျပၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကုသရတာေအာင္ျမင္သင့္သေလာက္ မေအာင္ျမင္ဘူးေပါ့။


၂။ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတဲ့ အုပ္စုေတြက ဘယ္သူေတြလဲ။

၉၉% အမ်ိဳးသမီးေတြမွာျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြလည္း ၁% ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ အပ်ိဳႀကီးေတြ၊ အိမ္ေထာင္ျပဳေနာက္က်တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ ကေလးမေမြးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ကေလးႏို႔မတိုက္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုးၿပီးေတာ့ ျဖစ္တယ္။ အသက္ (၄၀)ေက်ာ္ အမ်ိဳးသမီးေတြ အျဖစ္မ်ားတယ္။ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇေၾကာင့္ ျဖစ္တာကေတာ့ ၁၅%ေလာက္ ရွိတယ္။ ရင္သား ကင္ဆာျဖစ္တဲ့ ဗီဇပါလာရင္ေတာ့ ျဖစ္ကိုျဖစ္တယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ CABR -1 နဲ႕ CABR-2 လို႔ေခၚတဲ့ ကင္ဆာဗီဇရွိ/မရွိ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးႏိုင္တယ္။ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ခြဲစိတ္ကုသမႈလုပ္တာရွိတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ မစမ္းသပ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။


၃။ ရင္သားကင္ဆာေရာဂါ ဟုတ္ ၊ မဟုတ္ ဘယ္လို စမ္းသပ္စစ္ေဆးသင့္သလဲ။

အာ(လ္)ထရာေဆာင္း႐ိုက္ျခင္း၊ ရင္သားဓါတ္မွန္႐ိုက္ျခင္း၊ FNAC (FINE NEEDLE ASPIRATION CYTOLOGY) လို႔ ေခၚတဲ့ အက်ိတ္ကို အပ္နဲ႕ထိုးစိုက္ၿပီး စုပ္ယူကာ ကင္ဆာကလာပ္စည္းဟုတ္မဟုတ္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးတဲ့နည္းပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ ခြဲသင့္ရင္ တစ္ခါတည္းခဲြဲလို႔ ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၉၈% ေလာက္ ေသခ်ာပါတယ္။


၄။ ေခတ္မီေရာဂါကုထံုး ဘာေတြရွိသလဲ။

ယခုေခတ္မွာေတာ့ ကင္ဆာကုသတဲ့ေဆးေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚထြက္ေနပါတယ္။ ကင္ဆာျဖစ္တဲ့ ရင္သားကို ခြဲစိတ္ထုတ္ၿပီး (အက်ိတ္ကုိေသာ္လည္းေကာင္း၊ ရင္သားတစ္ခုလံုးကိုေသာ္လည္းေကာင္း) ဓါတ္ေရာင္ျခည္ျပတာျဖစ္ေစ၊ ကင္ဆာကုသ ေဆးေပးတာျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ခုစလံုးျဖစ္ေစ လုပ္ရပါတယ္။ ဓါတ္ေရာင္ျခည္စက္ေတြကလည္း သိပ္ေကာင္းလာတယ္။ ေပးခ်င္တဲ့ေနရာကို တိတိက်က်ေပးလို႔ရတယ္။ ရင္သားကင္ဆာအဆင့္ (၁)ႏွင့္ (၂)မွာသာလာခဲ့ရင္ (၅)ႏွစ္၊ (၁၀)ႏွစ္မွ အႏွစ္ (၂၀)အထိ အသက္ရွည္ႏိုင္ပါ တယ္။ အျခားေရာဂါနဲ႕ ေသခ်င္ေသမယ္။ ဒီကင္ဆာနဲ႔ေတာ့ မေသေတာ့ပါဘူး။ အဆင့္ေနာက္က်ရင္ေတာ့ ေရာဂါသိပ္ပ်ံ႕ေနၿပီးရင္ ထိန္းလို႔မရေတာ့ပါဘူး။ ယခုေနာက္ဆံုးေပၚတဲ့နည္းကေတာ့ ရင္သားတစ္ခုလံုးကို မထုတ္ဘဲ အက်ိတ္ကိုပဲထုတ္၊ ေရာင္ျခည္ျပ ကင္ဆာ ေဆးသြင္းတဲ့နည္းနဲ႕ကုၾကပါတယ္။ BREAST CONSERVATIVE SURGERY အတိုေကာက္ (BCS)လို႔ေခၚပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ လည္း လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္ညီလာခံမွာလည္း ဒီအေၾကာင္းစာတမ္းတင္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြက အက်ိတ္ကို ခြဲၿပီးေပမယ့္ ရင္သားက်န္ေနေတာ့ ကင္ဆာပါက်န္ေနမွာကို စိုးရိမ္ၾကတယ္။


၅။ အမ်ားျပည္သူအား မွာၾကားခ်င္ေသာ အႀကံေပးခ်က္။

ရင္သားမွာ အက်ိတ္ေတြ႕ရတယ္လို႔ သံသယရွိၿပီဆိုတာနဲ႕ ခြဲစိတ္အထူးကုဆရာ၀န္နဲ႕ အျမန္ဆံုးျပသရပါမယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ အဓိက,ကေတာ့ အပ်ိဳႀကီးေတြေပါ့။ ရွက္စရာမလိုဘဲ ေစာေစာစီးစီး ျပသဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္က်သြားရင္ ကုသမႈမေအာင္ ျမင္ဘဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ နယ္မွာေနတဲ့သူေတြအေနနဲ႕ အခ်ိဳ႕လူေတြဟာ ရင္သားအက်ိတ္ကို ေပ်ာက္ေအာင္ဆိုၿပီး စုတ္ထိုးတာမ်ိဳး မလုပ္ သင့္ပါဘူး။

http://www.mandalar.biz/Community/DrOnline.aspx?Category=ေဆးပညာ&EntryId=23

— with Eindra Kyaw Zin, Kyaw Thu, Kyaw Win, Nan Khin Hsu Yee, Kyaw Kyaw Bo Actor, Eaindra Kyaw Zin, Eaindra Kyaw Zin, Nan Khin Zay Yar, Aye Chan Mon and Kyaw Chit.